Kişi depresyona girdiğinde, üzgün, umutsuz hissedebilir ve eskiden ilgi duyduğu aktivitelere karşı ilgisini veya zevkini kaybedebilir. Ruh hali mani veya hipomaniye geçtiğinde ise kişi çok heyecanlı ve mutlu (öforik), enerji dolu ya da alışılmadık derecede sinirli hissedebilir. Bu ruh hali değişimleri uykuyu, enerjiyi, aktiviteyi, yargıyı, davranışı ve net düşünme yeteneğini etkileyebilir.

Bipolar bozukluğu olmayan kişiler de ruh hali dalgalanmaları yaşayabilirken yaygın olarak yaşanan deneyimin bir parçası olan ruh hali değişiklikleri genellikle günler yerine saatler sürer; günlük rutinler ve sosyal etkileşimlerle ilgili zorluklar gibi aşırı davranış değişiklikleri veya işlev değişiklikleri yaşanmaz. Bipolar bozukluk ise bir kişinin sevdikleriyle ilişkilerini bozabilir ve çalışma veya okula gitme konusunda zorluklara neden olabilir.

Depresyondan maniye ruh hali değişimleri nadiren veya yılda birkaç kez meydana gelebilir. Nöbetlerin süresi günlerden haftalara uzayabilir. Bazı kişilerde nöbetler arasında uzun süreli duygusal istikrar dönemleri olur. 

Bipolar bozukluğun üç türü vardır. Her üç tür de ruh hali, enerji ve aktivite seviyelerinde belirgin değişiklikler içerir. Bu ruh halleri aşırı "yüksek", coşkulu, sinirli veya enerjik davranış dönemlerinden (manik dönemler olarak bilinir) çok "düşük", üzgün, kayıtsız veya umutsuz dönemlere (depresif dönemler olarak bilinir) kadar değişir. Daha az şiddetli manik dönemler hipomanik dönemler olarak bilinir.

Bipolar I

En az 7 gün süren manik dönemlerle veya kişinin acil tıbbi bakıma ihtiyaç duyacağı kadar şiddetli manik semptomlar yaşamasıyla tanımlanır. Genellikle, depresif dönemler de görülür ve tipik olarak en az 2 hafta sürer. Karma özelliklere sahip depresyon dönemleri (aynı anda depresif semptomlar ve manik semptomlar yaşama) da mümkündür. Bazı durumlarda mani gerçeklikten kopmaya yani psikoza neden olabilir. 

Bipolar II

Depresif dönemler ve hipomanik dönemler örüntüsüyle tanımlanır. Hipomanik ataklar manik ataklardan daha az şiddetlidir. Bipolar II bozukluğu, bipolar I bozukluğunun daha hafif bir biçimi değildir. Ayrı bir tanıdır. 

Siklotimik Bozukluk

Hipomanik veya depresif ataklar olarak nitelendirilebilecek kadar yoğun olmayan veya yeterince uzun sürmeyen, tekrarlayan hipomanik ve depresif semptomlarla tanımlanır.

Diğer Tipler

Bu tipler, alkol ve belirli uyuşturucuların kullanımı, multipl skleroz veya felç gibi tıbbi bir durumdan kaynaklanan bipolar ve ilgili bozuklukları içerir.

Mani ve Hipomani

Mani, hipomaniden daha şiddetlidir. İş, okul ve sosyal aktivitelerde daha belirgin sorunlara neden olur. Psikoza yol açan mani ataklarında tedavi için hastanede yatışı gerekebilir. Manik ve hipomanik ataklar aşağıdaki semptomlardan üç veya daha fazlasını içerir:

  • Normalden çok daha aktif, enerjik veya ajite olmak.
  • Bozuk bir iyilik hali duygusu veya aşırı özgüvenli hissetmek.
  • Normalden çok daha az uykuya ihtiyaç duymak.
  • Alışılmadık şekilde konuşkan olmak ve hızlı konuşmak.
  • Adeat birbiriyle yarışan düşüncelere sahip olmak veya bir konudan diğerine hızla atlamak.
  • Dikkatin kolayca dağılması.
  • Kötü kararlar almak. Örneğin, kişi alışveriş çılgınlığına kapılabilir, cinsel riskler alabilir veya akıl dışı yatırımlar yapabilir. 

Majör Depresif Atak

Majör depresif atak, işe veya okula gitme gibi günlük aktiviteleri gerçekleştirmeyi, başkaları ile geçinmeyiş zorlaştıracak kadar şiddetli semptomlar içerir. Bir epizotun var olması için aşağıdaki semptomlardan beş veya daha fazlasının yaşanması gerekir: 

  • Depresif bir ruh hali içinde olmak. Üzüntü, boşluk ve mutsuzluk hissi yaşanır. 
  • Depresyonda olan çocuklar ve gençler sinirli, öfkeli veya düşmanca görünebilir.
  • Belirgin bir ilgi kaybı yaşamak veya tüm veya çoğu aktiviteden zevk almamak.
  • Diyet yapmadan kilo vermek ya da aşırı yiyip kilo almak. 
  • Çok az veya çok fazla uyumak.
  • Huzursuz hissetmek veya normalden daha yavaş davranmak.
  • Çok yorgun olmak veya enerji kaybetmek.
  • Değersiz ve suçlu hissetmek 
  • Düşünme veya konsantre olmada zorluk çekmek veya karar verememek.
  • İntiharı düşünmek, planlamak veya denemek.

Bipolar bozukluğu olan bireylerin %80 ila %90'ında bipolar bozukluk veya depresyonu olan bir akraba vardır. Stres, uyku bozukluğu, uyuşturucu ve alkol gibi çevresel faktörler savunmasız kişilerde ruh hali ataklarını tetikleyebilir. Bipolar bozukluğun nedenleri belirsiz olsa da, ruh hali bozuklukları, psikotik bozukluklar ve madde kötüye kullanımı gibi biyolojik faktörler ve bipolar bozukluk riskini artıran çevresel faktörler vardır. Ortalama başlangıç ​​yaşı 20'li yaşların ortalarıdır. Bipolar I bozukluğu olan kişilerde sıklıkla anksiyete bozuklukları, madde kullanım bozuklukları ve/veya dikkat eksikliği/hiperaktivite bozukluğu (DEHB) gibi diğer ruhsal bozukluklar da görülür. Bipolar I bozukluğu olan kişilerde intihar riski genel nüfusa göre önemli ölçüde daha yüksektir.

Bipolar bozukluğu olan kişiler, ruh hallerindeki uç noktalara rağmen, duygusal olarak dengesiz olmanın kendi hayatlarını ve sevdiklerinin hayatlarını ne kadar olumsuz yönde etkilediğini genellikle bilmez ya da kabul etmezler. Bundan dolayı da çoğu zaman ihtiyaç duydukları tedaviyi almayı reddederler. 

Kişi bipolar bozukluktaki öfori hissini ve daha üretken olma döngülerini seviyor olabilir. Ancak bu öforiyi her zaman duygusal bir çöküş izler. Bu çöküş kişiyi depresif ve bitkin bırakabilir, başkalarıyla geçinme sorunları yaşanmasına neden olabilir. Ayrıca çoğu zaman mali veya yasal sıkıntılar da kaçınılmazdır. 

Bipolar bozukluk yaşam boyu süren bir durum olsa da uygun bir tedavi planını izlenerek ruh hali değişimleri ve diğer semptomlar yönetilebilir. Depresyon veya mani belirtileriniz varsa vakit kaybetmeden bir ruh sağlığı uzmanına başvurun. Bipolar bozukluk kendi kendine iyileşmez. Bipolar bozukluk konusunda deneyimli bir ruh sağlığı uzmanı, belirtilerinizi kontrol altına almanıza yardımcı olacaktır. Böylece siz de üretken ve kaliteli bir hayat yaşayabilirsiniz.

Bipolar Bozukluk ile ilgili yardım almak için tıklayınız.

* Bu yazı hazırlanırken mayoclinic.org sitesinde yer alan bilgilerden faydalanılmıştır.